Η εικονική κοινωνία του φέισμπουκ με την προσωπική μου ματιά

Κυριακή 8 Αυγούστου 2010

H αβάσταχτη ψευδομελαγχολία του διαδικτύου

Σήμερα αναρτώ ένα κείμενο που μου το έκανε επισήμανση ο fb φίλος Αλέξης Σταμάτης.

7 Αυγούστου 2010
Μπροστά στην οθόνη δεν υπάρχουν ρίσκα. Ο χωροχρόνος αλλοιώνεται, η γλώσσα κονιορτοποιείται, η εικόνα μεταλλάσσεται. Το προφίλ ενός χρήστη είναι ένας θραυσματικός άυλος πίνακας, ένα δάσος συμβόλων, μια συνήθως κοινότοπη παράσταση in progress, μια συχνά επικολυρική ψηφιακή περφόρμανς από την οποία φυσικά απουσιάζει ο ίδιος ο πρωταγωνιστής. Ταυτόχρονα το φέισμπουκ επαναλαμβάνει τον εαυτό του όπως στα μεσημεριανάδικα. Το φέισμπουκ ασχολείται γιατί δεν πρέπει να υπάρχει φέισμπουκ, ή πώς αλλιώς θα' ταν, ή τι λέει ποιος σε ποιον κλπ .
Κι όλοι μαζί κλαίνε και οδύρονται για την...χαμένη ουσία μέσα από το προϊστορικό κάδρο του πρώτου επιπέδου. Εκείνης της απίθανα πληκτικής ρητορικής όπου «τετριμμένα», μηδενικού ανασταστοχασμού πρωτόλεια εκτοξεύονται με άκρατη σπουδαιοφάνεια. Δεν υπάρχει χειρότερος, πιο μπασταρδεμένος συνδυασμός από τη επικολυρική ντουντούκα. Που είναι και «ολίγον ευαίσθητη».., και «ολίγον επαναστατική»…
Του στιλ «Α τι μόνοι είμαστε, Τίνα μου», «Ναι, είμαστε πολύ μόνοι, Γιώργο μου» και «Α, πόσο φοβόμαστε την έκθεση, Μαρία μου.. πώς μ ας έ κ α ν α ν έτσι » κι αλλά τέτοια άτολμα, συντηρητικά και γεροντίστικα από νέους ανθρώπους σε τρελαίνουν πραγματικά με την παντελή έλλειψη νεύρου, διάθεσης δράσης και γοητείας σκέψης. Μια ατέρμονη παρέλαση ημιθανών και χιλιοεπαναλαμβανομένων φράσεων από ένα όχι μικρό δυστυχώς κομμάτι μιας κατά τα άλλα πολύ ενδιαφέρουσας γενιάς της οποίας το μάχιμο κομμάτι έχει αφήσει τις κλάψες και δρα, σκέφτεται, προσπαθεί να βρει λύσεις...
Τι μόνος, ρε φίλε; Κάνε κάτι, αντί να αναδιπλασιάζεις τη γκρίνια και το μελό… «Αχ η κοινωνία, Λιάνα μου, δε μ’ αφήνει»… Κι όλα αυτά, κομεντ στο κομεντ, μια γιγάντωση χαζοχαρουμενιάς από το κομμάτι εκείνο που περιμένουμε τα καλύτερα. «Ναι, αλλά η ζωή, Μάνο μου… η μοναξιά»...
Δεν είναι γενιά φόβου αυτή – αυτό το κομμάτι, τουλάχιστον, το συγκεκριμένο. Είναι γενιά τεμπέληδων, βολεμένων στην πολιτιστική ένδεια που παράγει η εποχή, που τους έχει έρθει ταμάμ στην νωθρότητα. οι οποίοι αντί ν’ ανοίξουν μάτια και αυτιά στη ζωή, τα κλείνουν στη βλεφαρόπτωση των πίξελ και έχουν ανάγει την αυτολύπηση ως παντιέρα. Γέροι πριν της ώρας τους, όχι από συσσωρευμένο άλγος, όχι από εργατοώρες κοπιαστικής μελέτης η δράσης, αλλά από έλλειψη νεύρου, ρίσκου, τόλμης, διάθεσης να παίξουν, να χάσουν, να κερδίσουν, να μάθουν, να καταλάβουν, να ζήσουν... Δε μπορείς να διαβάζεις κάποιον είκοσι χρόνια μικρότερο και να χασμουριέσαι -το αντίθετο έπρεπε να συμβαίνει.
Κοιτάξτε: Αν κάτι καλό κάνει αυτό ο χώρος είναι πως σου προσφέρει ένα κομμάτι για να εκφραστείς δημόσια. Γράψε λοιπόν, στύψε το μυαλό σου κι αντί να κινείσαι μεταξύ κλαψουρίσματος με γαρνιτούρα «φλου αριστικ» επαναστατικότητας, βγάλε έστω και μια πρωτότυπη σκέψη, ένα ενδιαφέρον σχόλιο. Και παράδοξο να’ ναι και αιρετικό, και «λοξό» και αστείο να’ ναι και ό,τι θες αν είναι. Απλά β γ ά λ ε κάτι αυθεντικό από μέσα σου. Από εσένα. Αληθινό. Όχι επανάληψη της κοινοτοπίας. Απείθεια ναι. Αντίδραση ναι. Αλλά αυθεντική, ρε γαμώτο. Όχι αναμάσημα όχι στολίδι. Κάποιοι τρίβουν τα χέρια τους με την αποχαύνωση αυτή. Πριν από σαράντα χρονιά σε κοίμιζαν αλλιώς, τώρα σε κοιμίζουν έτσι. Κι εσύ νομίζεις ότι «εκφράζεσαι».
Η σύγχρονη συγκυρία παρέχει απίστευτο υλικό για κάποιον που έχει τη δυνατότητα να δει. Συμβαίνουν απίθανης περιπλοκότητας πράματα, εξαιρετικά σύμπλεκα και σοβαρά, τα οποία σε πενήντα χρόνια θα αναλύονται φύλλο φτερό από τα φωτεινά μυαλά του μέλλοντος. Της τρελής γίνεται στο υπόστρωμα. Από τις πιο άγριες, ενδιαφέρουσες, αντιφατικές εποχές. Με μια διαφορά: δεν είναι προφανής. Αφορά το σύνολο της δράσης του ανθρώπου στον πλανήτη, όχι μόνο την κακή πολυεθνική ή τον διεφθαρμένο πολιτικό. Αφορά το όλο ζήτημα με το ζώο-άνθρωπος.
Όσοι μένουν ακόμα στο επικολυρικό τρένο του στιλ «η ζωή είναι δύσκολη.. και η μοναξιά.. » το χάσανε το παιχνίδι και διά βίου… Όσα συμβαίνουν σήμερα δεν είναι «φωναχτά». Και όσα ακούγονται φωναχτά δεν είναι εκείνα που κάνουν εκείνα που συμβαίνουν να συμβαίνουν.
Έχει πολύ μα πάρα πολύ ψωμί το πράγμα στα εντόσθια. Απλά επιζητά τα μυαλά εκείνα που θα προσπεράσουν το πρώτο πλάνο, το.. «αχ και βαχ…» και τις μοναξιές και τις ψευδομελαγχολίες. Τα μυαλά εκείνα θα διαβάσουν, θα ακουστούν, θα ζήσουν, θα ρισκάρουν… Και βασικά θα πράξουν. Όπου και να βρίσκεται ο καθείς. Η λύση δεν είναι να εφοδιάζεται κάποιος με δυο τσιτάτα και να βαράει ντουφεκιές ψευδοκατήφειας στο ψαχνό κι ύστερα να γίνονται όλοι ένας χορός οπερετικής τραγωδίας του στιλ «κοίτα με πόσο δεν μπορώ να επικοινωνήσω, πώς έχω κλειστεί έτσι στην οθόνη, κλαψ, κλαψ». Η λύση είναι να στρωθεί ο καθένας στο χώρο του και να παράγει έργο. Είτε είναι το νεοϋβριδικο αυτοκίνητο, είτε η εναλλακτική παράσταση, είτε το τραγούδι που θα τα πει αλλιώς, είτε η χαρά που θα δώσει στον άνθρωπό του, είτε το φαϊ που θα προσφέρει στο παιδί του. Και για όσους πενθούν για τη χαμένη επαφή, ας αφήσουν τις ευκολίες. Επαφή σημαίνει απέκδυση από το Εγώ και άνοιγμα στον Άλλον. ‘Η το κάνεις είτε όχι. Αλλιώς... τσιτάτα στο φέισμπουκ.
Ένα διδάσκει αυτή η εποχή: τέρμα αυτά τα αστειάκια. Πάμε παρακάτω. Δράση. Αλήθεια. Άνοιγμα. Ψάξε, φίλε, γύρω και πίσω από τα πράγματα. Γράψε κάτι που θα με κάνει και θα σε κάνει λίγο καλύτερο. Μη μου λες διαρκώς το τίποτα με γαρνιτούρα, μη μου λες ό,τι ξέρω από το γυμνάσιο με άλλα λόγια. Κάνε την πτήση σου. Ή, αλλιώς, κόψε τη σύνδεση και Get a life ! Τουλάχιστον, ακόμα και η πιο μπανάλ ατάκα του ταξιτζή έχει αιμάτινο αντίτιμο.
Aλέξης Σταμάτης

3 σχόλια:

Μαρία Βάμβακα είπε...

Το μόνο που καταφέρνει ο συγγραφέας απο αυτό το κείμενο είναι να μας δείξει το χάσμα που χωρίζει τον ίδιο απο την σημερινή νεολαία και το μίσος που τρέφει για αυτήν. Και αυτό συμβαίνει με ποικίλους τρόπους.
Πρώτον, η επιλογή της γλώσσας και του ύφους του κειμένου, η οποία αν και αναφέρεται στους νέους, σίγουρα δεν είναι γλώσσα για να την καταλάβουν οι νέοι, και αυτό γίνεται με εκφράσεις του στυλ: ''Εκείνης της απίθανα πληκτικής ρητορικής όπου «τετριμμένα», μηδενικού ανασταστοχασμού πρωτόλεια εκτοξεύονται με άκρατη σπουδαιοφάνεια'',''
Δεύτερον με τα επικριτικά, προσβλητικά και υποτιμητικά σχόλια προς τους νέους, του τύπου: ''( ...)κι αλλά τέτοια άτολμα, συντηρητικά και γεροντίστικα από νέους ανθρώπους σε τρελαίνουν πραγματικά με την παντελή έλλειψη νεύρου, διάθεσης δράσης και γοητείας σκέψης'', ''Είναι γενιά τεμπέληδων, βολεμένων στην πολιτιστική ένδεια που παράγει η εποχή, που τους έχει έρθει ταμάμ στην νωθρότητα. οι οποίοι αντί ν’ ανοίξουν μάτια και αυτιά στη ζωή, τα κλείνουν στη βλεφαρόπτωση των πίξελ και έχουν ανάγει την αυτολύπηση ως παντιέρα.''Γέροι πριν της ώρας τους, όχι από συσσωρευμένο άλγος, όχι από εργατοώρες κοπιαστικής μελέτης η δράσης, αλλά από έλλειψη νεύρου, ρίσκου, τόλμης, διάθεσης να παίξουν, να χάσουν, να κερδίσουν, να μάθουν, να καταλάβουν, να ζήσουν...''.
Κατηγορεί με ευθείες βολές, μια νεολαία η οποία μεγάλωσε σε ένα τεχνολογικό περιβάλλον και έχει εγκλιματιστεί με αυτό! Κατηγορεί μια νεολαία που έχει εγκλιματιστεί με την κοινωνική δικτύωση, επειδή και μόνο θεωρεί ότι το κάνει με τρόπο που την φυλακίζει και της στερεί τη σκέψη. Και εγώ έχω να πω, ότι μάλλον κ. Σταμάτη Αλέξη, είστε πολύ ηλικιωμένος ( νοητικά) και πουριτανός, για να αντιληφθείτε ότι όχι απλά οι νέοι δεν είναι φυλακισμένοι μέσα στα πλοκάμια της κοινωνικής δικτύωσης, αλλά αντιθέτως ο υπολογιστής τους είναι ένα παράθυρο στη γνώση και ένα παράθυρο στην κοινωνία. Και τέλος θα κλείσω, ότι λυπούμε που γράφονται και δημοσιεύονται τέτοια κείμενα, γιατί προωθούν την ιδέα ότι είναι πολύ εύκολο να κατηγορούμε και να αποδίδουμε ευθύνες παρά να προβληματιζόμαστε και να ψάχνουμε αίτια και λύσεις..

Eleni Dimitriou είπε...

Τέτοια κείμενα διαβάζω συνήθως από μελαγχολικούς ανθρώπους. Τι έγινε ανακαλύψαμε το διαδίκτυο που μας προσφέρει επιτέλους επικοινωνία; ενώ τόσο καιρό τι κάναμε; δεν επικοινωνούσαμε; για μερικούς το διαδίκτυο είναι σωτήριο, επικοινωνούμε, εκμεταλλευόμαστε επαγγελματικά, γνωρίζουμε κόσμο, ανταλλάσσουμε απόψεις, διατηρούμε επαφές. Για άλλους δειλώνη μοναξιά, καταπίεση, δεν το αντέχουν το βρίσκουν θλιβερό. Δεν θυμάμαι πότε πρώτο ξεκίνησα να το χρησιμοποιώ, πρέπει να έχουνε περάσει 20 χρόνια τουλάχιστον, αλλά θυμάμαι την ζωή μου χωρίς αυτό, “περιορισμένη” σε πολλά επίπεδα. Τώρα αναρωτιέμαι για τα παιδιά που μεγαλώνουν μαζί του τι συμβαίνει; είναι και αυτό σαν καθημερινότητα, θα είναι για πάντα μέρος τις ζωής του δεν θα θυμούνται ποτέ ζωής αυτό! Θα χρησιμοποιηθεί επαγγελματικά, κοινωνικά, σε διαφορές φάσεις τις ζωής τους θα αλλάξει ή χρήση του. Ίσως αναρωτηθούν πως θα ήτανε η ζωή χωρίς διαδίκτυο! Αυτή η ζωή θα μπει στο μουσείο, ποιος θα ξέρει να χρησιμοποίηση λεξικό σε 30 χρόνια; αφού υπάρχει Wikipedia, ποιος θα πηγαίνει σε βιβλιοπωλεία; υπάρχουνε τα e books; είναι κακό αυτό; είναι αλλαγή; οι μεγαλύτερη θα δυσκολευτούν, οι μικρότεροι θα θριαμβεύσουν και πραγματικά το χρειαζόμαστε αυτό. Ξέρεις η τεχνολογία δεν προχωράει πολύ γρήγορα για να δίνουμε μια αναπνοή στους μεγαλύτερους ηλικιακά. Θα μπορούσε πολλά περισσότερα! Για μένα το διαδίκτυο έχει αντικαταστήσει την χασούρα, τα πάντα γίνονται πολύ ποιο εύκολα, τα παιδιά μου μαθαίνουν να το χρησιμοποιούν σαν εργαλείο και σαν επικοινωνιακό μέσο. Τα κατευθύνουμε και τα προσέχουμε. Τα αγαπάμε ξέρετε γιαυτό το κάνουμε, τι είναι η ζωή χωρίς επικοινωνία. Πιθανότατα δεν θα έχεις πολλά σχόλια, γιατί απευθύνεσαι σε άτομα του διαδικτύου. Προσπάθησε να γράψεις χειρόγραφα και να τα μοιράσεις πρόσωπο με πρόσωπο σε ανθρώπους που θέλουνε χαρτί για να διαβάσουνε και θέλουνε να βλέπουνε ποιος τους τα προσφέρει. Χρειάζονται την ανθρώπινη επαφή αλλιώς τα πάντα είναι μάταια για αυτούς!

Εύα Μάστορη είπε...

Η μελαγχολία του διαδικτύου μπορεί κάλλιστα να είναι ψευδομελαγχολία που εκφράζεται στο φατσοβιβλίο προς άγραν τετριμμένων σχολίων. Η μοναξιά όμως της σύγχρονης κοινωνίας είναι γεγονός και κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να την πολεμήσει. Κι αυτό νομίζω πως προτείνει με το δικό του τρόπο ο Αλέξης Σταμάτης.